به گزارش خبرنگار البرز نیوز از البرز، سد امیرکبیر (کرج) که در سال ۱۳۳۶ ساخته و در سال ۱۳۴۰ به بهره‌برداری رسیده، یکی از مهم‌ترین منابع تأمین آب شرب تهران و کرج و از زیرساخت‌های اصلی کنترل سیلاب در کشور به شمار می‌رود. اما خشکسالی‌های پی‌درپی پنج تا شش سال اخیر، تراز آب این سد را به کم‌ترین میزان از زمان ساخت رسانده است؛ موضوعی که تأمین آب شهرهای بزرگ و عملکرد نیروگاه برقابی را با چالش جدی مواجه کرده است.
افت بی‌سابقه سطح مخزن
سیدمحمدعلی معلم، مدیر سد امیرکبیر، در گفت‌وگو با البرز نیوز گفت: حجم کل مخزن سد در زمان ساخت ۲۰۵ میلیون مترمکعب و حجم مفید آن ۲۵ میلیون مترکعب بود، اما با رسوب‌گذاری‌های سال‌های گذشته حدود ۲۵ میلیون مترمکعب از ظرفیت مخزن کاسته شده است. در حال حاضر تنها حدود ۱۲ میلیون مترمکعب آب در سد ذخیره شده که بی‌سابقه است.
وی درباره کاهش تراز آب توضیح داد: به دلیل افت ورودی‌ها و کمبود بارش، ارتفاع آب دریاچه نسبت به شرایط نرمال حدود ۹۰ متر کاهش یافته و تنها نوار محدودی از مخزن آبگیری شده است.
کاهش طول دریاچه از ۱۴ به ۳ کیلومتر
به گفته مدیر سد، طول دریاچه در شرایط نرمال حدود ۱۴ کیلومتر است و تا نزدیکی روستای آساران امتداد دارد، اما اکنون با کاهش شدید حجم مخزن، بخش عمده مسیر خشک شده و تنها حدود ۳ کیلومتر آن دارای آب است.
معلم تأکید کرد: بخش‌های بالادست مخزن عملاً به حالت رودخانه‌ای درآمده و تنها دبی پایه رودخانه در آن جریان دارد.
تأمین آب شرب تهران و کرج در اولویت
مدیر سد امیرکبیر با اشاره به نقش حیاتی سد در تأمین آب شرب بیان کرد: هر میزان آبی که در سد موجود است بر اساس نیاز اعلام‌شده از سوی شرکت‌های آب تهران و کرج تنظیم و ارسال می‌شود. با توجه به کاهش بی‌سابقه مخزن، اولویت تام، تأمین آب شرب است.
وی افزود: امید ما این است که با آغاز بارش‌ها و دوره آبگیری از اسفندماه، شرایط بهبود پیدا کند؛ اما تا آن زمان نیازمند مدیریت مصرف و صرفه‌جویی مردم هستیم.
وضعیت حقابه و تخصیص آب البرز
معلم درباره حقابه‌های استان توضیح داد: بر اساس تخصیص فعلی، سالانه حدود ۵۵ میلیون مترمکعب آب برای استان البرز و شهر کرج تعریف شده که ۸ میلیون مترمکعب آن از سد کرج و حدود ۴۷ میلیون مترمکعب از خط انتقال طالقان تأمین می‌شود. این جابجایی به دلیل نبود زیرساخت برداشت کامل از سد کرج برای تصفیه در داخل استان صورت می‌گیرد.
توقف تولید برق از شهریورماه
به گفته مدیر سد، تولید برق نیروگاه تنها زمانی امکان‌پذیر است که هد مؤثر آب بالای ۱۴۰ متر باشد.
وی توضیح داد: تا شهریورماه امکان تولید برق وجود داشت اما پس از آن، به دلیل کاهش سطح مخزن، تولید برق در دو واحد ۴۵ مگاواتی سد متوقف شده است.
معلم تأکید کرد: بر خلاف برخی برداشت‌ها، سد امیرکبیر هیچ‌گاه از مدار خارج نمی‌شود. حتی در کم‌آبی شدید نیز دبی پایه رودخانه—معمولاً ۲ تا ۳ مترمکعب بر ثانیه—باید از سد عبور کند و این عملیات همواره ادامه دارد.
پیامدهای تغییر اقلیم و سیلاب ۱۴۰۲
مدیر سد با اشاره به تغییر الگوی بارش اظهار کرد: بارندگی‌ها دیگر مانند گذشته یکنواخت نیست و به‌صورت مقطعی و با حجم بالا رخ می‌دهد. در خرداد ۱۴۰۲ وقوع بارش شدید لحظه‌ای موجب ورود حجم بزرگ رسوبات به مخزن و مسدود شدن خروجی نیروگاه شد که با تلاش‌های چندروزه مسیر بازسازی شد.
به گفته این مسئول، رسوبات آن سیلاب هنوز به‌طور کامل برداشت نشده و همچنان عملیات تخلیه و پایش ادامه دارد.
وی ادامه داد: سد امیرکبیر در یکی از سخت‌ترین دوره‌های تاریخی خود قرار دارد؛ کاهش ۹۰ متری تراز آب، توقف تولید برق، فشار بر تخصیص‌های آب شرب و کوچک شدن طول دریاچه به ۳ کیلومتر تنها بخشی از پیامدهای خشکسالی‌های اخیر است.
مدیر سد تأکید کرد که تا آغاز فصل بارندگی و آبگیری اسفندماه، همکاری و صرفه‌جویی مردم نقش اساسی در مدیریت این شرایط خواهد داشت.
انتهای پیام/
منبع خبر: ایلنا
